آیین نامه اجرایی قانون نحوه تشکیل و فعالیت تشکل های صنفی ـ تخصصی

شماره ۲۰۱۵۴۶/ت۶۱۴۲۲هـ ۱۴۰۲/۱۱/۳ 

وزارت کشور ـ وزارت صنعت، معدن و تجارت ـ وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی وزارت جهاد کشاورزی ـ وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی وزارت دادگستری ـ وزارت ورزش و جوانان ـ وزارت اطلاعات ـ وزارت امورخارجه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ـ وزارت علوم، تحقیقات و فناوری سازمان برنامه و بودجه کشور 

هیئت وزیران در جلسه ۱۴۰۲/۱۰/۲۴ به پیشنهاد شماره ۵۹۰۲۲ مورخ ۱۴۰۲/۳/۲۸ وزارت کشور و به استناد ماده (۲۱) قانون نحوه تشکیل و فعالیت تشکل­های صنفی و تخصصی مصوب ۱۴۰۱، آیین­نامه اجرایی قانون مذکور را به شرح زیر تصویب کرد: 

آیین نامه اجرایی قانون نحوه تشکیل و فعالیت تشکل های صنفی ـ تخصصی

فصل اول: تعاریف ماده۱ـ در این آیین نامه، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می روند: 

الف ـ قانون: قانون نحوه تشکیل و فعالیت تشکل های صنفی ـ تخصصی مصوب ۱۴۰۱. 

ب ـ تشکل: تشکیلاتی که به وسیله دارندگان کسب یا پیشه یا حرفه یا تخصص یا مهارت معین تشکیل شده و اهداف، برنامه ها و اقدامات آن به صورت غیرسیاسی، غیردولتی، غیرتجاری، غیرانتفاعی و داوطلبانه در جهت منافع خاص مربوط به آن صنف بوده و مطابق اساسنامه مصوب خود و در سطح ملی یا استانی تحت عناوینی همچون «جمعیت»، «انجمن»، «جامعه»، «مجمع»، «خانه» و «کانون» فعالیت می­کند. 

ج ـ ارکان تشکل: اشخاصی که مسؤولیت تشکیل، اداره و فعالیت تشکل را مطابق اساسنامه تشکل بر عهده دارند، از قبیل هیئت مؤسس، مجمع عمومی، هیئت مدیره، مدیرعامل، بازرسان و یا سایر عناوین مشابه. 

د ـ هیئت مؤسس: اشخاص حقیقی که امور مربوط به تأسیس تشکل و وظایف مرتبط با آن را پیگیری و برای دریافت مجوز اولیه تأسیس و پروانه فعالیت، اقدام می نمایند. 

هـ ـ مجمع عمومی: بالاترین رکن تشکل است که مطابق اساسنامه با اجتماع اعضا تشکیل می گردد. 

و ـ هیئت مدیره: متشکل از منتخبان مجمع عمومی است که مطابق اساسنامه، مسؤولیت تحقق اهداف تشکل را بر عهده دارد. 

ز ـ مدیرعامل: عالی­ترین مقام اجرایی تشکل است که مطابق اساسنامه تشکل از سوی هیئت مدیره و یا مجمع عمومی انتخاب و مسؤولیت اجرای وظایف تشکل را بر عهده دارد. 

ح ـ بازرسان: اشخاصی که برای نظارت بر عملکرد ارکان تشکل از سوی مجمع عمومی انتخاب می شوند. 

ط ـ اساسنامه: سند مصوب مجمع عمومی است که متضمن ساختار، تشکیلات، ارکان و حدود وظایف و اختیارات، نحوه تعیین و تغییر اعضای ارکان، عضویت در تشکل، شرایط تغییر و اصلاح اساسنامه، مبنای اعتبار اسناد اداری و مالی، تعیین منابع مالی، نحوه انحلال و سایر موارد مربوط به تشکل مصرح در این قانون در چهارچوب قوانین و مقررات و موازین شرعی می باشد. 

ی ـ مجوز اولیه: مجوز موقتی است که جهت تحصیل شرایط لازم برای صدور پروانه فعالیت تشکل، توسط کارگروه صادر می شود. 

ک ـ پروانه فعالیت: مجوزی است که به تشکل اجازه داده می شود تا مطابق اساسنامه و در چهارچوب قوانین و مقررات نظام جمهوری اسلامی ایران فعالیت کند. 

ل ـ تشکل ملی: تشکلی حداقل (۵۰۰) نفره است که حداقل در یک دوم کل استان های کشور شعبه یا نمایندگی داشته و اعضای آن نیز از همان استان ها باشند. 

م ـ تشکل استانی: تشکلی است که شعب یا نمایندگی آن محدود به یک استان بوده و اعضای آن صرفاً از همان استان باشند. 

ن ـ عضو تشکل: داوطلب واجد شرایطی که مراحل عضویت را گذرانده و با پذیرش اساسنامه، دارای تعهدات و حقوق مندرج در آن است. 

ماده۲ـ اهداف، برنامه ها و اقدامات تشکل به صورت غیرسیاسی، غیردولتی، غیرتجاری، غیرانتفاعی و داوطلبانه است. تبصره۱ـ منظور از غیردولتی، عدم وابستگی به دستگاه های اجرایی موضوع ماده (۵) قانون مدیریت خدمات کشوری، عدم دخالت دستگاه های اجرایی موضوع ماده (۵) قانون مدیریت خدمات کشوری در تأسیس، اداره و استمرار و همچنین عدم فعالیت مقامات و مسئولان و کارکنان دولتی و نهادهای حاکمیتی، به عنوان مؤسس، عضو هیئت مدیره و مدیرعامل است. 

تبصره۲ـ غیرسیاسی به این معناست که اهداف، فعالیت و اقدامات تشکل خارج از اهداف و صلاحیت های مقرر برای احزاب (موضوع قانون نحوه فعالیت احزاب و گروه های سیاسی مصوب ۱۳۹۴) می ‎ باشد. هرگونه بهره برداری از امکانات، جایگاه و اعتبار تشکل برای فعالیت های سیاسی ممنوع است. 

تبصره۳ـ غیرتجاری و غیرانتفاعی به این معناست که هدف از تأسیس تشکل و برنامه ها و اقدامات آن، فعالیت های مستقیم یا غیرمستقیم اقتصادی، تجاری و انتفاعی به منظور کسب و تقسیم سود و منافع آن بین اعضا، مؤسسان، مدیران و کارکنان نمی باشد. 

تبصره۴ـ فعالیت داوطلبانه به این معناست که مشارکت افراد در تأسیس و اداره تشکل اختیاری و بدون دریافت دستمزد می باشد. 

فصل دوم: ضوابط تشکیل و فعالیت

ماده۳ـ زیرسامانه تشکل های صنفی ـ تخصصی از محل اعتبارات مصوب مربوط و امکانات موجود ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ این آیین نامه توسط دبیرخانه کارگروه کشوری، ذیل پایگاه اطلاع رسانی وزارت کشور ایجاد می شود و تمامی فرایندهای ثبت تقاضا، ارائه و تکمیل مدارک و گزارش از سوی تشکل ها و نیز ابلاغ تصمیمات کارگروه های کشوری و استانی از طریق این سامانه انجام می شود. 

ماده۴ـ به منظور صدور مجوز اولیه، پروانه فعالیت و نظارت بر فعالیت تشکل های ملی و استانی به ترتیب کارگروه تشکل های صنفی ـ تخصصی در سطح کشور و استان تحت عناوین «کارگروه کشوری» و «کارگروه استانی»، مرکب از اعضای ذیل تشکیل می شوند: 

الف ـ کارگروه کشوری: ۱ـ معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منطقه ای وزارت کشور (دبیر). ۲ـ نماینده وزارت صنعت، معدن و تجارت به انتخاب وزیر. ۳ـ نماینده وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به انتخاب وزیر. ۴ـ نماینده وزارت جهاد کشاورزی به انتخاب وزیر. ۵ ـ نماینده وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به انتخاب وزیر. ۶ ـ نماینده وزارت ورزش و جوانان به انتخاب وزیر. ۷ـ نماینده قوه قضائیه به انتخاب رئیس قوه قضائیه (بدون حق رأی). ۸ ـ نماینده فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران به انتخاب فرماندهی کل (بدون حق رأی). ۹ـ نماینده سازمان بسیج مستضعفین به انتخاب رئیس (بدون حق رأی). ۱۰ـ نماینده دستگاه یا دستگاه های اجرایی کشوری مرتبط با حوزه فعالیت تشکل حسب مورد (بدون حق رأی). ۱۱ـ نماینده اتاق اصناف ایران به انتخاب رئیس (بدون حق رأی). ۱۲ ـ نماینده تشکل های ملی دارای پروانه به انتخاب آنها (بدون حق رأی). 

ب ـ کارگروه استانی: ۱ـ معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری (دبیر). ۲ـ مدیرکل صنعت، معدن و تجارت استان. ۳ـ مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان. ۴ـ مدیرکل جهاد کشاورزی استان. ۵ ـ مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان. ۶ ـ مدیرکل ورزش و جوانان استان. ۷ـ نماینده رئیس کل دادگستری استان (بدون حق رأی). ۸ ـ نماینده فرماندهی انتظامی استان به انتخاب فرماندهی (بدون حق رأی). ۹ـ نماینده فرماندهی سپاه استان به انتخاب فرماندهی (بدون حق رأی). ۱۰ـ نماینده دستگاه یا دستگاه های اجرایی استانی مرتبط با حوزه فعالیت تشکل حسب مورد (بدون حق رأی). ۱۱ـ نماینده اتاق اصناف استان به انتخاب رئیس (بدون حق رأی). ۱۲ـ نماینده تشکل های استانی دارای پروانه به انتخاب آنها (بدون حق رأی). 

تبصره۱ـ اعضای موضوع جزء (۱۲) بندهای (الف) و (ب) مطابق دستورالعمل صادره از سوی وزیر کشور حداکثر ظرف یک سال از تاریخ لازم الاجراشدن قانون در سطح استان به استانداری و در سطح ملی به وزارت کشور معرفی می شوند. کارگروه تا تاریخ مزبور بدون حضور نمایندگان فوق ­الذکر تشکیل شده و فعالیت خواهد نمود. 

تبصره۲ـ اعضای موضوع اجزای (۱۱) و (۱۲) بندهای (الف) و (ب) برای مدت دو سال انتخاب می شوند و تا معرفی اعضای جدید به کار خود ادامه می دهند. 

تبصره۳ـ جلسات کارگروه با حضور حداقل هفت نفر از اعضاء که پنج نفر از آنها دارای حق رأی هستند، رسمیت می یابد و تصمیمات آن از جمله صدور پروانه با رأی اکثریت مطلق اعضای حاضر و دارای حق رأی، معتبر است. 

تبصره۴ـ دبیرخانه کارگروه های کشوری و استانی، با استفاده از نیروی انسانی و امکانات موجود تشکیلات اجرایی کارگروه می باشد که به ترتیب در محل وزارت کشور و استانداری ها زیر نظر کارگروه، تشکیل و توسط دبیر اداره می شود. معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منطقه ای وزارت کشور به عنوان دبیر کارگروه کشوری و معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری به عنوان دبیر کارگروه استانی، مسؤولیت اجرایی امور محوله را بر عهده دارند. برگزاری جلسات، دعوت از اعضاء، تدوین و ارسال دستور جلسات به اعضاء و ابلاغ نتایج درخواست های ارسالی از وظایف دبیرخانه کارگروه است. 

تبصره۵ ـ مقام یا نهاد منصوب کننده اعضای کارگروه های کشوری و استانی ملزم است که شرط وثاقت و امانت را در هنگام انتصاب اعضای کارگروه از طریق استعلام از مراجع ذی­صلاح مطابق تشریفات مقرر احراز نماید. ماده۵ ـ وظایف کارگروه های کشوری و استانی به شرح زیر است: 

الف ـ بررسی شرایط تأسیس و صدور مجوز اولیه و پروانه فعالیت تشکل. ب ـ احراز شرایط اعضای ارکان و مسؤولان تشکل. پ ـ بررسی و تأیید اساسنامه و تغییرات احتمالی آن. ت ـ نظارت بر فعالیت تشکل ها مطابق قانون. ث ـ بررسی و اتخاذ تصمیم در مورد تخلفات موضوع قانون. ج ـ بررسی گزارش های مالی و عملکرد سالانه تشکل­ها. چ ـ رسیدگی به گزارش های مستند اشخاص حقیقی و حقوقی در رابطه با تشکل ها در چهارچوب قانون. ح ـ توقیف پروانه فعالیت و معرفی تشکل ها به دادگاه ذی­صلاح جهت انحلال موضوع قانون. 

تبصره ـ نماینده دستگاه اجرایی موضوع جزء (۱۰) بندهای (الف) و (ب) ماده (۴) مکلف است گزارش ارسالی سالانه فعالیت تشکل ها را مورد بررسی قرار داده و جمع­بندی کارشناسی آن را به کارگروه ارائه نماید. 

ماده۶ ـ مجوز اولیه مجوزی موقتی است که برای متقاضیان تأسیس تشکل صادر می شود تا اقدامات لازم جهت راه­اندازی شعب و نمایندگی (برای تشکل های ملی)، عضوپذیری، برگزاری مجمع عمومی مؤسس و تحصیل شرایط لازم برای صدور پروانه فعالیت را به انجام رسانده و اسناد و مدارک آن را به کارگروه ارائه نمایند. مدت اعتبار مجوز اولیه شش ماه است و هیئت مؤسس می تواند در صورت وجود دلایل موجه و با تأیید کارگروه ذی ربط این مدت را تنها برای یک بار به مدت سه ماه تمدید نمایند. پس از اتمام مهلت های مذکور، مجوز اولیه فاقد اعتبار خواهد بود. 

ماده۷ـ برای دریافت مجوز اولیه، متقاضیان مکلفند تقاضانامه خود را با امضای حداقل دوسوم اعضای هیئت مؤسس و برحسب محدوده جغرافیایی فعالیت در دبیرخانه کارگروه ذی ربط ثبت و نسبت به اخذ شناسه رهگیری اقدام نماید. محدوده جغرافیایی فعالیت براساس حدنصاب مقرر در جداول زیر با پیشنهاد هیئت مؤسس و در چهارچوب شاخص های تقسیمات کشوری تعیین می شود: جدول شماره یک: تعداد اعضا و مؤسسین و هیئت مدیره و بازرسان تشکل های استانی جمعیت استان حداقل تعداد عضو تشکل حداقل تعداد اعضای هیئت مؤسس حداقل تعداد اعضای هیئت مدیره حداقل تعداد بازرسین استان های تا دو میلیون نفر جمعیت (۱۰۰) نفر (۵) نفر (۳) نفر اصلی و (۲)نفر علی البدل (۱) نفر اصلی و (۱) نفر علی البدل استان های دو تا سه میلیون نفر جمعیت (۱۵۰) نفر (۷) نفر (۵) نفر اصلی و (۲) نفر علی البدل (۱) نفر اصلی و (۱) نفر علی البدل استان های بیش از سه میلیون نفر جمعیت (۲۰۰) نفر (۹) نفر (۷) نفر اصلی و (۲)نفر علی البدل (۲) نفر اصلی و (۱) نفر علی البدل جدول شماره دو : تعداد اعضا و مؤسسین و هیئت مدیره و بازرسان تشکل های ملی تعداد استان های دارای شعبه و دفتر نمایندگی حداقل تعداد هیئت مؤسس تعداد عضو حداقل تعداد اعضای هیئت مدیره حداقل تعداد بازرسین (۱۶) استان (۱۷) نفر (۵۰۰) تا (۱۰۰۰) نفر (۵) نفر اصلی و (۲) نفر علی البدل (۱) نفر اصلی و (۱) نفر علی البدل از (۱۰۰۱) تا (۵۰۰۰) نفر (۷) نفر اصلی و (۲) نفر علی البدل (۲) نفر اصلی و (۱) نفر علی البدل از (۵۰۰۱) تا (۱۰/۰۰۰) نفر (۹) نفر اصلی و (۳) نفر علی البدل (۲) نفر اصلی و (۱) نفر علی البدل بیش از (۱۰/۰۰۰) نفر (۱۱) نفر اصلی و (۳) نفر علی البدل (۳) نفر اصلی و (۱) نفر علی البدل 

ماده۸ ـ متقاضیان تأسیس، عضویت و ارکان تشکل باید دارای شرایط زیر باشند: الف ـ اعتقاد به اسلام. تبصره ـ اقلیت های دینی مذکور در قانون اساسی، صرفاً از شرط اعتقاد به اسلام معافند و سایر شرایط قانونی لازم را باید دارا باشند. ب ـ التزام عملی به قانون اساسی و نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران. پ ـ داشتن تابعیت ایرانی و ترک تابعیت غیرایرانی. د ـ داشتن سن حداقل بیست و پنج سال تمام برای اعضای ارکان تشکل و هجده سال تمام برای متقاضیان عضویت. هـ ـ داشتن حداقل مدرک دیپلم یا معادل آن برای اعضای ارکان تشکل. و ـ عدم محکومیت کیفری مؤثر و عدم محرومیت از حقوق اجتماعی. ز ـ دارا بودن مجوز، مدرک یا سابقه کسب یا پیشه یا حرفه یا مهارت یا تخصص مرتبط به صورت مستند. تبصره ـ کانون های بازنشستگان از حکم این جزء مستثنی هستند. ح ـ داشتن کارت پایان خدمت وظیفه عمومی یا کارت معافیت دائمی جهت عضویت آقایان در ارکان تشکل. ط ـ عدم وابستگی به احزاب، سازمان ها و گروه­های غیرقانونی و هواداری آنها. ی ـ عدم اعتیاد به مواد مخدر و روانگردان و عدم استعمال آنها. ک ـ داشتن وثاقت و امانت برای متقاضیان تأسیس و عضویت در ارکان تشکل. 

ماده۹ـ مدارک موردنیاز جهت تقاضای صدور مجوز اولیه به شرح زیر است و باید به همراه تقاضانامه، از طریق زیرسامانه موضوع ماده (۳) این آیین نامه به دبیرخانه کارگروه ذی­ربط ارائه و یک نفر به عنوان نماینده هیئت مؤسس تعیین شود: ۱ـ اسامی و کاربرگ مشخصات فردی اعضای هیئت مؤسس. ۲ـ تصویر صفحات شناسنامه و کارت ملی اعضای هیئت مؤسس. ۳ـ استشهادیه وثاقت و امانت از (۵) نفر از معتمدین وثیق و امین محلی از جمله امام جماعت مساجد، بسیج، اعضای شوراهای اسلامی شهر و روستا و افراد متخصص مرتبط با موضوع فعالیت تشکل. ۴ـ تصویر مجوز، مدرک یا سابقه کسب یا پیشه یا حرفه یا مهارت یا تخصص اعضای هیئت مؤسس. تبصره ـ درخصوص کانون های بازنشستگی ارائه حکم بازنشستگی کفایت می نماید. ۵ ـ تصویر آخرین مدرک تحصیلی اعضای هیئت مؤسس. ۶ ـ تصویر کارت پایان خدمت یا معافیت دائمی برای آقایان عضو هیئت مؤسس. ۷ـ گواهی عدم محکومیت کیفری مؤثر. ۸ ـ گواهی عدم اعتیاد. ۹ـ اساسنامه پیشنهادی. 

ماده۱۰ـ اساسنامه باید حاوی شرایط زیر باشد: الف ـ نام کامل تشکل و عنوان اختصاری. تبصره ـ تشکل می تواند از هر نام و نام اختصاری و نمادی استفاده نماید، مگر اسامی موهن یا مغایر با شئونات دینی، فرهنگی و همچنین عناوینی که منع قانونی دارد و یا توسط دستگاه های اجرایی موضوع ماده (۵) قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب ۱۳۸۶ و یا تشکل های دیگر مورد استفاده قرار گرفته اند و نیز عناوین مشابه آنها که عرفاً به تشخیص کارگروه موجب اشتباه گردد. ب ـ اهداف، موضوع و مدت فعالیت و برنامه های تشکل برای تحقق اهداف. ج ـ نشانی مرکز اصلی و محدوده جغرافیایی فعالیت. د ـ نحوه ایجاد شعب و دفاتر نمایندگی. هـ ـ ساختار و ارکان به همراه شرح وظایف، نحوه فعالیت، حدود اختیارات و مس ؤ ولیت هر رکن به تفکیک و نحوه تعیین و عزل آنها. و ـ نحوه تصویب اساسنامه و تغییر و اصلاح آنها و نحوه تصویب دستورالعمل های اجرایی و مالی تشکل. ز ـ نحوه تأمین منابع مالی. ح ـ نحوه عضوگیری و شرایط کلی عضویت. ط ـ نحوه انحلال و تعیین تکلیف دارایی ها پس از انحلال. ی ـ نحوه ارائه گزارش های عملکرد اجرایی و مالی به اعضای تشکل و نیز بازرسی و حسابرسی مشخص از آنها. 

ماده۱۱ـ دبیرخانه کارگروه کشوری و استانی، پس از دریافت تقاضانامه و تکمیل مدارک مندرج در ماده (۹) توسط متقاضیان از طریق زیرسامانه موضوع ماده (۳) این آیین نامه، موظف است ظرف مدت یک هفته نسبت به اخذ استعلام از قوه قضائیه، وزارت اطلاعات، سازمان اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران و دستگاه اجرایی مرتبط با تخصص تشکل اقدام نماید. 

تبصره۱ـ دستگاه های استعلام‏­شونده موظفند حداکثر ظرف مدت یک ماه از تاریخ صدور استعلام، نظر قطعی خود را اعلام کنند. اعلام‏نظر دستگاه های استعلام شونده باید بدون ابهام و هرگونه قید و شرط و مستند به دلایل قانونی باشد. عدم پاسخ به استعلام در مهلت مقرر، به منزله تأیید است. 

تبصره۲ـ کارگروه می تواند مهلت احراز شرایط برای ثبت و صدور مجوز اولیه را تنها برای یک بار به مدت دو ماه تمدید نماید. 

ماده۱۲ ـ پس از دریافت پاسخ استعلامات و یا اتمام موعد مقرر قانونی، دبیرخانه کارگروه کشوری و استانی موظف است پرونده متقاضیان را برای اتخاذ تصمیم در جلسه کارگروه مطرح و نتیجه را به نماینده هیئت مؤسس ابلاغ نماید. 

ماده۱۳ـ در صورت عدم احراز شرایط تأسیس، کارگروه موظف است در مدت مقرر دلایل عدم صدور مجوز و یا ردّ تقاضا را به طور مستند و مستدل به اطلاع نماینده هیئت مؤسس برساند. اعضای هیئت مؤسس می توانند ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ مراتب اعتراض را به کارگروه اعلام نمایند. کارگروه مکلف است ظرف یک ماه به اعتراض پاسخ دهد. در صورت ردّ مجدد درخواست از سوی کارگروه، اعضای هیئت مؤسس می توانند ظرف مهلت سی روز از زمان ابلاغ به دیوان عدالت اداری شکایت کنند. در صورت شکایت شاکی نسبت به تشخیص شرایط، رعایت ضوابط قانونی و تطبیق موضوع و فرایند، شعبه دیوان مکلف است ضمن دریافت دلایل دستگاه استعلام شونده و پس از بررسی موضوع، مبادرت به انشای رأی ماهوی نماید. 

ماده۱۴ـ درصورت موافقت کارگروه و صدور مجوز اولیه، هیئت مؤسس تشکل باید اقدامات زیر را جهت تحصیل شرایط اخذ پروانه فعالیت انجام دهد و مدارک زیر را به دبیرخانه کارگروه ذی­ربط ارائه نماید. دبیرخانه موظف است مدارک را برای تأیید و صدور پروانه فعالیت در جلسه کارگروه مطرح و نتیجه را به نماینده هیئت مؤسس ابلاغ نماید. ۱ـ عضوپذیری و تنظیم مدارک عضویت شامل مشخصات دقیق با درج کدملی و تعداد عضو. ۲ـ انتشار آگهی دعوت به مجمع عمومی مؤسس و برگزاری مجمع عمومی به منظور تصویب اساسنامه و انتخاب اعضای هیئت مدیره و بازرسان تشکل با هماهنگی کارگروه ذیربط و دعوت کتبی از نماینده کارگروه برای حضور در جلسه مجمع عمومی. ۳ـ برگزاری جلسه تعیین سمت اعضای هیئت مدیره شامل رئیس هیئت مدیره، نایب رئیس، مدیرعامل، خزانه دار و سایر سمت های مندرج در اساسنامه. ۴ـ تأسیس شعب یا نمایندگی برای تشکل های ملی با تصویب آن در مجمع عمومی مؤسس و اعلام تعداد آن به کارگروه ذی­ربط. تبصره ـ دبیرخانه موظف است مدارک را برای تأیید و صدور پروانه فعالیت در جلسه کارگروه مطرح و نتیجه را به نماینده هیئت مؤسس ابلاغ نماید. 

ماده۱۵ـ مجوز اولیه تأسیس جهت راه­اندازی و تحصیل شرایط برای صدور پروانه فعالیت و برگزاری مجمع عمومی مؤسس جهت تصویب اساسنامه بوده و اعتبار دیگری ندارد. تبصره۱ـ هیئت مؤسس موظف است ظرف شش ماه از تاریخ صدور مجوز اولیه نسبت به تشکیل مجمع عمومی مؤسس جهت تصویب اساسنامه اقدام نماید، در غیراین صورت مجوز اولیه تأسیس، باطل می شود. تبصره۲ـ هیئت مؤسس می تواند در صورت وجود دلایل موجه و با تأیید کارگروه این مهلت را تنها برای یک بار به مدت سه ماه تمدید کند. تبصره۳ـ تا زمانی که تشکل، پروانه فعالیت را دریافت ننموده است حق هیچ­گونه فعالیتی ندارد. 

ماده۱۶ـ پروانه فعالیت تشکل های استانی یا ملی در صورت ارائه اسناد مبنی بر تأیید برگزاری مجمع عمومی با حضور حداقل دوسوم اعضای تشکل و تصویب اساسنامه مطابق شرایط قانونی توسط نماینده کارگروه حاضر در جلسه مجمع عمومی و عدم ارتکاب تخلف از مفاد قانون صادر یا تمدید می گردد. 

تبصره۱ـ در صورتی که کارگروه ظرف سه ماه پس از تأیید اسناد برگزاری مجمع عمومی توسط تشکل و اسناد مربوط به تعداد اعضا و تأسیس دفتر حسب مورد، به هر دلیلی پروانه فعالیت را صادر نکند، دبیر موظف است ظرف یک ماه پس از انقضای مهلت، پروانه فعالیت نهایی را در صورت وجود شرایط، صادر کند. 

تبصره۲ـ در صورت عدم احراز شرایط صدور پروانه فعالیت، نتیجه درخواست مستند و مستدل به صورت کتبی به متقاضیان اعلام می شود. متقاضیان پروانه فعالیت می توانند ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ نظر کارگروه، به دبیرخانه کارگروه اعتراض خود را ارسال نمایند. در صورت اعتراض، کارگروه موظف است حداکثر ظرف سه ماه نسبت به اعتراض متقاضیان پروانه فعالیت رسیدگی و اعلام نظر کند. در صورت ردّ درخواست اعتراض از سوی کارگروه، تشکل ها می توانند ظرف سی روز از تاریخ ابلاغ نتیجه اعتراض، در دیوان عدالت اداری طرح شکایت نمایند. 

تبصره۳ـ در صورت عدم احراز شرایط صدور پروانه فعالیت، مجوز اولیه صادر شده باطل می شود و هیئت مؤسس حق هیچ­گونه فعالیتی تحت عنوان مجوز اولیه مذکور را ندارد. 

ماده۱۷ـ پس از تأیید مدارک و اعلام موافقت کارگروه با اساسنامه و صدور پروانه فعالیت تشکل، دبیرخانه کارگروه موظف است دو نسخه اساسنامه مصوب، صورتجلسه مجمع عمومی، صورتجلسه تعیین سمت و مشخصات مدیران و بازرسان تشکل را با هزینه تشکل برای ثبت به روزنامه رسمی کشور ارسال نماید. پیگیری ثبت اساسنامه در اداره کل ثبت شرکت­ها و مؤسسات غیرتجاری و به تبع شناسایی به عنوان شخصیت حقوقی بر عهده تشکل است و باید یک نسخه آگهی تأسیس، آگهی ثبت شخصیت حقوقی و روزنامه رسمی کشور را به دبیرخانه کارگروه ذی­ربط ارائه نماید. 

تبصره ـ پس از ارائه اسناد مربوط به ثبت شخصیت حقوقی تشکل به دبیرخانه کارگروه ذی­ربط، پروانه فعالیت توسط دبیر صادر می شود . 

ماده۱۸ ـ کلیه تشکل ها موظفند تغییرات مربوط به اساسنامه، اعضای ارکان و صورت جلسات برگزاری مجامع عمومی خود را به کارگروه اعلام نمایند. در صورتی که کارگروه تغییرات صورت گرفته را مغایر قانون تشخیص داد، لازم است با ارائه دلایل و استنادات قانونی، اصلاح آن را از تشکل درخواست نماید. تشکل موظف به رفع ایرادات مزبور می باشد. در صورت عدم تأمین نظر کارگروه، پروانه فعالیت تشکل توقیف می شود و رفع آن منوط به انجام اصلاحات مورد نیاز است. 

تبصره ـ عضویت همزمان یک فرد در ارکان بیش از یک تشکل اعم از استانی یا ملی (به جز مجمع عمومی) ممنوع می باشد. 

ماده۱۹ـ مدت تصدی اعضای هیئت مدیره دو سال است. هیئت مدیره تشکل مکلف است حداقل سه ماه قبل از پایان دوره تصدی خود، اقدامات لازم را برای برگزاری مجمع عمومی و انتخاب اعضای جدید هیئت مدیره به عمل آورد، به گونه ای که تا پایان دوره اعتبار هیئت مدیره، انتخاب مدیران جدید تشکل انجام شده باشد . 

تبصره ـ درصورت عدم اقدام هیئت مدیره جهت برگزاری مجمع عمومی، بازرس یا بازرسان و یا یک چهارم از اعضای تشکل می توانند با هماهنگی دبیرخانه کارگروه ذی­ربط، نسبت به انجام دعوت از اعضا برای تشکیل مجمع عمومی اقدام نمایند. 

ماده۲۰ـ مجامع عمومی تشکل های ملی که دارای بیش از (۱۰۰۰) نفر عضو هستند، در دو مرحله به شرح زیر برگزار خواهد شد: الف ـ مرحله اول شامل انتخاب نمایندگان اعضای شعب و نمایندگی ها. ب ـ مرحله دوم شامل برگزاری مجمع عمومی تشکل با حضور نمایندگان منتخب شعب و نمایندگی های استانی. 

تبصره۱ـ هیئت مدیره تشکل یا رکن برگزارکننده مجمع عمومی مکلف است حداقل دو ماه قبل از برگزاری مجمع عمومی، اقدامات لازم جهت برگزاری مجامع شعب و نمایندگی های استانی را به عمل آورده و حداقل یک هفته قبل از برگزاری مجمع عمومی، موضوع را به صورت کتبی به دبیرخانه کارگروه ذی­ربط اعلام کند و هماهنگی لازم برای حضور نماینده کارگروه در مجمع عمومی را به عمل آورد. 

تبصره۲ـ هریک از شعب و نمایندگی های استانی تشکل های ملی، باید تعداد دو نفر از بین اعضای خود انتخاب و به عنوان نماینده منتخب به مجمع عمومی تشکل معرفی نمایند. در صورتی که تعداد اعضای یک شعبه یا نمایندگی استانی بیش از (۲۰۰) نفر باشد، به ازای هر (۲۰۰) نفر بعدی، یک نماینده افزایش خواهد یافت. 

تبصره۳ـ تشکل می تواند مطابق اساسنامه، برگزاری مجامع عمومی خود را به صورت الکترونیک پیش بینی نماید. دستورالعمل نحوه برگزاری مجامع الکترونیک و نحوه نظارت بر آن ظرف سه ماه از تاریخ لازم الاجراشدن این آیین نامه توسط وزیر کشور تصویب و ابلاغ می شود. ماده۲۱ـ سازمان برنامه و بودجه کشور موظف است هزینه های جاری و نظارتی دبیرخانه کارگروه کشوری و کارگروه های استانی را در بودجه سالیانه وزارت کشور و استانداری ها پیش بینی نماید. 

فصل سوم: حقوق و تکالیف 

ماده۲۲ـ تشکل ها پس از دریافت پروانه فعالیت و ثبت آن در چهارچوب قوانین و مقررات کشور، از حقوق زیر برخوردار می شوند: الف ـ مشاوره، اظهارنظر و ارائه پیشنهاد و راهکار به دستگاه­های اجرایی در فرایند برنامه ریزی مراجع دولتی و عمومی غیردولتی در سطوح استانی یا ملی حسب مورد متناسب با تخصص و موضوع فعالیت تشکل. تبصره ـ دستگاه های اجرایی موضوع ماده (۵) قانون مدیریت خدمات کشوری مکلفند در فرایند وضع مقررات عام الشمول، حسب مورد نظرات و پیشنهادات تشکل های صنفی ـ تخصصی مربوط به موضوع را (در صورت ارائه) دریافت نمایند. ب ـ پیگیری و مطالبه حقوق در مسایل حوزه تخصصی تشکل از دستگاه­های ذی ربط. ج ـ ارائه خدمات حسب تخصص و حوزه فعالیت به اعضای تشکل. د ـ انعقاد تفاهم نامه همکاری با اشخاص حقیقی و حقوقی اعم از دولتی و غیردولتی در چهارچوب صلاحیت خود. هـ ـ ارائه خدمات آموزشی و انتشار نشریه و ایجاد تارنما (وب سایت) و استفاده از سایر ابزارهای اطلاع رسانی و محصولات فرهنگی، آموزشی و پژوهشی با رعایت قوانین و مقررات مربوط در حوزه تخصصی خود. 

تبصره ـ تشکل های متقاضی نشریه الکترونیکی یا مکتوب می توانند درخواست خود را به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای صدور مجوز ارسال کنند. وزارت مزبور موظف است پس از دریافت تقاضا حداکثر ظرف سه ماه نسبت به صدور مجوز یا ارائه دلایل عدم صدور مجوز مطابق قوانین و مقررات اقدام کند. در صورت عدم صدور مجوز، تشکل ها می توانند به دیوان عدالت اداری شکایت نمایند. و ـ حق دادخواهی در مراجع قضایی و شبه قضایی. 

ماده۲۳ـ منابع درآمدی تشکل ها عبارتند از: الف ـ حق عضویت اعضاء. ب ـ کمک­ها و هدایای نقدی و غیرنقدی اشخاص حقیقی و حقوقی ایرانی یا غیرایرانی با مجوز کارگروه، وزارت اطلاعات، سازمان اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و وزارت امورخارجه. ج ـ وجوه حاصل از فعالیت های قانونی انجام­شده در چهارچوب موضوع فعالیت، اهداف و اساسنامه. 

تبصره۱ـ هرگونه استفاده تشکل ها از منابع و امکانات دستگاه های اجرایی موضوع ماده (۵) قانون مدیریت خدمات کشوری و موضوع ماده (۲۹) قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۳۹۵ ممنوع است. کانون های بازنشستگان از حکم این تبصره مستثنی هستند و تابع قوانین و مقررات مربوط می­باشند. 

تبصره۲ـ تشکل ها موظفند منابع مالی خود را با رعایت این قانون در اساسنامه تعیین کنند و کلیه دریافتی ها و پرداختی های خود را از طریق حساب بانکی انجام دهند و عملکرد مالی خود را در دفاتر مالی مربوط ثبت کنند.

فصل چهارم ـ نظارت

ماده۲۴ـ کارگروه موظف است ضمن دریافت و بررسی گزارش عملکرد مالی و اجرایی سالیانه تشکل، نسبت به نظارت دوره ای بر عملکرد (ازجمله صورت های مالی و برخورداری از شرایط قانونی)، در محل تشکل اقدام و نتیجه را در جلسه کارگروه مطرح نماید. 

ماده۲۵ـ ارتکاب هر یک از رفتارهای زیر توسط تشکل ها در صورت احراز توسط کارگروه، تخلف محسوب می شود: الف ـ نقض مبانی دین مبین اسلام و تبلیغ و فعالیت علیه موازین اسلامی از جمله نشر مطالب الحادی و اهانت به مقدسات مذهبی؛ ب ـ هرگونه فعالیتی که مخل آزادی، استقلال، تمامیت ارضی و وحدت ملی، منافع ملی و مصالح جمهوری اسلامی ایران و نظم عمومی باشد از جمله جرم های ضد امنیت داخلی و خارجی کشور، انتشار و افشای اسناد طبقه بندی شده، اجتماع و تبانی برای ارتکاب جرم ها و غصب عناوین و مشاغل. پ ـ اعمال خلاف قانون اساسی و نقض حقوق ملت از جمله ایراد تهمت، افترا، شایعه پراکنی، آموزش و ترویج خشونت و هر نوع اعمال منافی عفت. ت ـ عدم رعایت اساسنامه. ث ـ ارائه آثار غیرعلمی و خارج از حوزه صنفی ـ تخصصِی موضوع اساسنامه. ج ـ عدم ثبت درآمدها و منابع تأمین آن و مصارف و هزینه ها. چ ـ عدم ارائه دفاتر مالی به کارگروه و عدم مطابقت درآمدها و هزینه ها با قوانین و مقررات کشور. 

تبصره۱ـ در صورتی که رفتار ارتکابی صرفاً ماهیت تخلف داشته باشد، کارگروه وفق قانون به آن رسیدگی و اقدام به صدور رأی می نماید، اما چنانچه رفتار ارتکابی مصداق یکی از جرائم باشد، کارگروه مکلف است مراتب را جهت رسیدگی به مرجع قضایی صالح ارسال کند. در صورت صدور رأی مبنی بر برائت یا محکومیت قطعی نسبت به عنوان مجرمانه توسط مرجع قضایی، کارگروه فاقد صلاحیت رسیدگی به این عنوان خواهد بود اما صرفاً چنانچه این رفتار واجد وصف متخلفانه به غیر از عناوین مجرمانه رسیدگی­شده در مرجع قضایی باشد، کارگروه صالح به رسیدگی است. مراجع قضایی مکلفند آرای قطعی خود را به کارگروه ارسال کنند. 

تبصره۲ـ تشکل ها مکلفند ارتباطات خود با سفارتخانه ها، نمایندگی تشکل های کشورهای خارجی و بین المللی را با اطلاع وزارت کشور، وزارت اطلاعات و سازمان اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و أخذ مجوز از وزارت امورخارجه و دستگاه اجرایی مرتبط حسب مورد در چهارچوب منافع ملی و امنیت ملی انجام دهند. دریافت هرگونه کمک از اشخاص حقیقی و حقوقی خارجی و دولت های بیگانه و سازمان های بین المللی صرفاً با اطلاع و کسب مجوز از کارگروه، وزارت اطلاعات و سازمان اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و وزارت امورخارجه امکان­پذیر است. 

تبصره۳ـ فعالیت تشکل های موضوع قانون خارج از اهداف احزاب سیاسی موضوع بند (۱) ماده (۱) قانون نحوه فعالیت احزاب و گروه­های سیاسی مصوب ۱۳۹۴ می باشد. انجام هرگونه فعالیت سیاسی از سوی تشکل ها ممنوع بوده و در صورت ارتکاب، پروانه فعالیت تشکل توقیف می گردد. 

ماده۲۶ـ در صورتی که تشکل ها مرتکب تخلفات مذکور در ماده فوق شوند، کارگروه متناسب با موارد تخلف یک یا چند مورد از موارد زیر را اعمال می کند: الف ـ تذکر شفاهی و مهلت یکماهه برای اصلاح وضعیت. ب ـ تذکر کتبی با ذکر دلیل و تعیین تخلف و مهلت یکماهه برای اصلاح. پ ـ تعلیق فعالیت تشکل حداکثر به مدت سه ماه. ت ـ توقیف پروانه به مدت سه ماه تا یک سال. ث ـ توقیف پروانه فعالیت و تقاضای انحلال از دادگاه صالح. تبصره۱ـ کارگروه موظف است قبل از اتخاذ تصمیم از نماینده تشکل مربوط جهت ارائه توضیحات دعوت نماید. تبصره۲ـ تصمیم کارگروه بجز تقاضای انحلال، ظرف سی روز پس از ابلاغ توسط دبیرخانه کارگروه، قابل شکایت در دیوان عدالت اداری است. 

ماده۲۷ـ انحلال و خاتمه فعالیت تشکل به دو صورت زیر است: الف ـ انحلال اختیاری مطابق شرایط مقرر در اساسنامه. ب ـ انحلال به موجب رأی دادگاه صالح. 

تبصره۱ـ در مواردی که مفاد اساسنامه برای تأسیس و یا تعیین اعضای ارکان تشکل در مدت دو سال اجرا نشود و یا پروانه تشکل به موجب تصمیم و رأی کارگروه توقیف شود، کارگروه موظف است موضوع را جهت انحلال به دادگاه صالح ارجاع نماید. 

تبصره۲ـ درصورت انحلال تشکل، ضمن آگهی انحلال در روزنامه رسمی توسط وزارت کشور یا استانداری حسب مورد، امور مربوط به تصفیه اموال آن با رعایت حقوق دولت و اشخاص، زیر نظر دادگاه محل استقرار دفتر تشکل با حضور نماینده وزارت کشور یا استانداری حسب مورد و نماینده دادستان مطابق اساسنامه انجام می شود. 

تبصره۳ـ پس از توقیف پروانه یا انحلال تشکل، هر نوع فعالیت با عنوان تشکل مزبور جرم بوده و مرتکب به یکی از مجازات های تعزیری درجه شش موضوع ماده (۱۹) قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ به استثنای مجازات حبس محکوم می شود. ماده۲۸ـ هرگونه بهره برداری از تشکل ها در جهت اهداف غیرتخصصی و غیرمرتبط با اساسنامه آنها توسط دستگاه های اجرایی موضوع ماده (۵) قانون مدیریت خدمات کشوری ممنوع است. در صورت تخلف از این ماده، دادستان مکلف است ضمن صدور دستورات لازم جهت جلوگیری از اقدامات مزبور، موضوع را از طریق مراجع صالح قضایی پیگیری نماید. مرتکب به مجازات موضوع ماده (۵۷۶) کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی (تعزیرات و مجازات های بازدارنده) مصوب ۱۳۷۵ محکوم می شود. 

ماده۲۹ـ تشکل های دارای مجوز فعالیت موظفند ظرف یک سال از تاریخ لازم الاجراشدن قانون، وضعیت خود را با شرایط مندرج در قانون، تطبیق دهند و گزارش آن را به کارگروه ذی ربط ارسال نمایند. در صورت تأیید اقدامات تشکل از سوی کارگروه مربوط، پروانه فعالیت تشکل تمدید می شود. کارگروه ذی ربط در صورت وجود دلایل موجه می تواند مدت مقرر در این ماده را حداکثر برای شش ماه تمدید نماید. 

ماده۳۰ـ ارائه درخواست تطبیق وضعیت بر عهده هیئت مدیره و در صورت عدم اقدام لازم از سوی آنان بر عهده بازرسان تشکل است. درصورت عدم اقدام هیئت مدیره و یا بازرسان تشکل، درخواست ارائه شده از سوی یک چهارم اعضای تشکل ملاک عمل قرار می گیرد. تبصره ـ درصورت عدم اقدام جهت تطبیق وضعیت ظرف مهلت مقرر در قانون، پروانه فعالیت قبلی تشکل لغو می شود. 

ماده۳۱ـ پس از اعلام موافقت کارگروه ذی­ربط با تطبیق وضعیت تشکل و تصویب طرح جدید اساسنامه در مجمع عمومی فوق­العاده، تشکل موظف است نسبت به برگزاری جلسه مجمع عمومی عادی به طور فوق العاده به منظور انتخاب اعضای جدید هیئت مدیره و بازرسان اقدام نماید. تبصره ـ درخصوص تشکل هایی که تا زمان لازم الاجراشدن این آیین نامه اقدام به انتخاب اعضای هیئت مدیره و بازرسان نموده اند، درصورت موافقت مجمع عمومی فوق العاده با انتخابات مذکور، نیازی به برگزاری مجمع عمومی عادی به طور فوق العاده تا زمان پایان مدت تصدی مندرج در اساسنامه نخواهد بود. 

ماده۳۲ـ تعاونی ها از قبیل تعاونی های اعتباری، تولید و مصرف موضوع قانون بخش تعاونی اقتصاد جمهوری اسلامی ایران؛ سازمان ها و اتحادیه های صنفی و حرفه ای مانند اتحادیه های صنفی موضوع قانون نظام صنفی کشور، سازمان های نظام پزشکی، دامپزشکی، مهندسی ساختمان، پرستاری، روانشناسی و مشاوره و مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی، احزاب و تشکل های سیاسی که براساس قانون نحوه فعالیت احزاب و گروه های سیاسی تشکیل شده یا می شوند، کانون ها و سازمان های دانشجویی و دانش آموزی مانند انجمن های علمی دانشجویی، انجمن های اسلامی و کانون های فرهنگی دانشجویی؛ تشکل های کارگری و کارفرمایی موضوع فصل ششم قانون کار، انجمن های علمی دارای مجوز از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، مؤسسات و تشکل های فرهنگی، هنری و ادبی اعم از عضوپایه و غیر آن و همچنین مؤسسات فرهنگی که بر اساس ضوابط و مقررات تأسیس مراکز، مؤسسات، کانون ها و انجمن های فرهنگی و نظارت بر فعالیت آنها (مصوب ۱۳۷۵ شورای عالی انقلاب فرهنگی با اصلاحات بعدی) تشکیل شده یا می شوند، هیئت های مذهبی، هیئت های امنای مساجد، حسینیه ها، بقاع متبرکه و موقوفات، باشگاه ها و هیئت های ورزشی، مراکز ترک اعتیاد، مؤسسات تجاری و انتفاعی، سازمان های مردم نهاد و مؤسسات موضوع بندهای (۱) تا (۱۲) ماده (۲۶) قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت مصوب ۱۳۸۰ از شمول این آیین نامه مستثنی هستند. 

ماده۳۳ـ کارگروه نمی تواند با ثبت تشکل های موازی که به موجب موارد مستثنی شده در ماده (۳۲) تحت نظارت دستگاه های ذی ربط تأسیس می شوند، موافقت نماید. تبصره ـ چنانچه تشکلی در سطح ملی یا استانی موازی با موارد مستثنی شده در ماده (۳۲) قبلاً از سوی نهادهای دیگر به غیر از دستگاه­های عضو کارگروه به ثبت رسیده باشد، با پیشنهاد دستگاه ذی­ربط، کارگروه موظف است ضمن توقف فعالیت تشکل، اقدامات لازم جهت انحلال آن را در چهارچوب قانون به عمل آورد. 

ماده۳۴ـ آیین نامه اجرایی واحدهای صنفی موضوع قانون فعالیت احزاب موضوع تصویب نامه شماره ۶۲۸۲/ت۹۵ مورخ ۱۳۶۸/۲/۲۴ لغو می گردد. 

معاون اول رئیس‎ جمهور

محمد مخبر